Άρθρο | Αρθούρος Σοπενχάουερ: Πώς ο νους, εναντιωνόμενος στη βούληση, υπηρετεί την τέχνη

Τι σχέση οικοδομείται ανάμεσα στην ανθρώπινη νόηση και το καλλιτεχνικό έργο; Ποια η συμβολή της τέχνης στη ζωή των ανθρώπων; Πότε παράγεται ένα έργο τέχνης και πόσο διαρκεί η αισθητική απόλαυση; Τα παραπάνω συνιστούν ορισμένα από τα ερωτήματα που κατά καιρούς έχουν απασχολήσει - λίγο έως πολύ - όσους αγαπούν την τέχνη. Ανεξαρτήτως των απαντήσεων που έχει δώσει καθένας στα ερωτήματα αυτά, θα άξιζε, πιστεύω, τον κόπο να αναγνώσουμε τις σχετικές με τα ζητήματα που προανέφερα απόψεις του Α. Σοπενχάουερ, οι οποίες συνοψίζονται στα παρακάτω:
«Αποτελεί κάτι εντελώς ασυνήθιστο, όταν σ’ έναν οποιονδήποτε άνθρωπο η νοητική δύναμή του παύει να είναι στραμμένη στο φυσικό προορισμό της, δηλαδή στην εξυπηρέτηση της βούλησης και, κατά συνέπεια, στην κατανόηση απλώς των σχέσεων ανάμεσα στα πράγματα, και ενεργεί με τρόπο καθαρώς αντικειμενικό. Αλλά με αυτό ακριβώς γεννιέται η τέχνη, η ποίηση και η φιλοσοφία, οι οποίες έχουν έτσι την προέλευσή τους σ’ ένα όργανο που αρχικά δεν ήταν προορισμένο γι’ αυτές. Ο νους δηλαδή είναι από τη φύση του ένας σκληρά εργαζόμενος μεροκαματιάρης, που το πολύ απαιτητικό αφεντικό του, η βούληση, τον απασχολεί από το πρωί έως το βράδυ. Αν, παρ’ όλο τούτο, συμβαίνει κάποτε, σε κάποια ελεύθερη ώρα του, αυτός ο συνεχώς καταπιεζόμενος δούλος να ετοιμάσει ένα μέρος της δουλειάς του εθελοντικά, με δική του πρωτοβουλία, χωρίς να αποβλέπει σε άλλους, παράλληλους στόχους, αλλά απλώς και μόνο για δική του ικανοποίηση και ευχαρίστηση – τότε αυτό θα είναι ένα γνήσιο έργο τέχνης, και σε εξαιρετικές περιπτώσεις έργο μεγαλοφυΐας» (Σοπενχάουερ Α., Επιλογή από το έργο του – Μετάφραση Νίκου Σκουτερόπουλου – Κλάους Μπένσεν, εκδόσεις Στιγμή, Αθήνα, 1993, σελ. 91).

[...η συνέχεια στο art.mag]