Άρθρο | Αρθούρος Σοπενχάουερ: Πώς ο νους, εναντιωνόμενος στη βούληση, υπηρετεί την τέχνη

Τι σχέση οικοδομείται ανάμεσα στην ανθρώπινη νόηση και το καλλιτεχνικό έργο; Ποια η συμβολή της τέχνης στη ζωή των ανθρώπων; Πότε παράγεται ένα έργο τέχνης και πόσο διαρκεί η αισθητική απόλαυση; Τα παραπάνω συνιστούν ορισμένα από τα ερωτήματα που κατά καιρούς έχουν απασχολήσει - λίγο έως πολύ - όσους αγαπούν την τέχνη. Ανεξαρτήτως των απαντήσεων που έχει δώσει καθένας στα ερωτήματα αυτά, θα άξιζε, πιστεύω, τον κόπο να αναγνώσουμε τις σχετικές με τα ζητήματα που προανέφερα απόψεις του Α. Σοπενχάουερ, οι οποίες συνοψίζονται στα παρακάτω:
«Αποτελεί κάτι εντελώς ασυνήθιστο, όταν σ’ έναν οποιονδήποτε άνθρωπο η νοητική δύναμή του παύει να είναι στραμμένη στο φυσικό προορισμό της, δηλαδή στην εξυπηρέτηση της βούλησης και, κατά συνέπεια, στην κατανόηση απλώς των σχέσεων ανάμεσα στα πράγματα, και ενεργεί με τρόπο καθαρώς αντικειμενικό. Αλλά με αυτό ακριβώς γεννιέται η τέχνη, η ποίηση και η φιλοσοφία, οι οποίες έχουν έτσι την προέλευσή τους σ’ ένα όργανο που αρχικά δεν ήταν προορισμένο γι’ αυτές. Ο νους δηλαδή είναι από τη φύση του ένας σκληρά εργαζόμενος μεροκαματιάρης, που το πολύ απαιτητικό αφεντικό του, η βούληση, τον απασχολεί από το πρωί έως το βράδυ. Αν, παρ’ όλο τούτο, συμβαίνει κάποτε, σε κάποια ελεύθερη ώρα του, αυτός ο συνεχώς καταπιεζόμενος δούλος να ετοιμάσει ένα μέρος της δουλειάς του εθελοντικά, με δική του πρωτοβουλία, χωρίς να αποβλέπει σε άλλους, παράλληλους στόχους, αλλά απλώς και μόνο για δική του ικανοποίηση και ευχαρίστηση – τότε αυτό θα είναι ένα γνήσιο έργο τέχνης, και σε εξαιρετικές περιπτώσεις έργο μεγαλοφυΐας» (Σοπενχάουερ Α., Επιλογή από το έργο του – Μετάφραση Νίκου Σκουτερόπουλου – Κλάους Μπένσεν, εκδόσεις Στιγμή, Αθήνα, 1993, σελ. 91).

[...η συνέχεια στο art.mag]

Άρθρο | Η στάση του Οδυσσέα Ελύτη έναντι του πρώιμου ποιητικού έργου του

Είναι αξιομνημόνευτη η τάση των δημιουργών, να αντικρίζουν με δυσπιστία, έχοντας πλέον διαγράψει μια πολυετή διαδρομή στο χώρο της τέχνης, τα πρώτα δείγματα της καλλιτεχνικής τους έκφρασης. Πολλοί είναι οι εικαστικοί καλλιτέχνες, οι μουσικοί, οι συγγραφείς, οι οποίοι δε διστάζουν ακόμη και να αποκηρύξουν δημοσίως τα πρωτόλεια έργα τους, επικαλούμενοι ότι είναι ατελή και ως εκ τούτου, δεν αντιπροσωπεύουν σε καμία περίπτωση το προσωπικό τους καλλιτεχνικό στίγμα.
Στον αντίποδα μιας τέτοιας στάσης, συναντούμε τον νομπελίστα ποιητή μας, Οδυσσέα Ελύτη, ο οποίος στα «Ανοιχτά Χαρτιά» καταθέτει μια ενδιαφέρουσα, κατά την εκτίμησή μου, οπτική αναφορικά με τα πρώτα του γραπτά κείμενα. Ο ποιητής, αφού έχει δηλώσει με σαφήνεια ότι η διαφάνεια αποτελούσε ανέκαθεν το ιδανικό της ποιητικής τέχνης του, παραδέχεται ότι πέτυχε σχετικά νωρίς να εκφράσει την καθαρότητα του ψυχισμού, η οποία όμως δεν αποκάλυπτε ταυτοχρόνως και τη διαφάνεια των νοημάτων.

[...η συνέχεια στο art.mag]

Έκθεση | "Facing people" στον πολυχώρο Studio 2

Ομαδική έκθεση "Facing people"

14 - 24 Απριλίου 2010
Ηράκλειο Κρήτης

Ζωγραφική: Δημήτρης Τζάνης, Ειρήνη Σπυριδάκη,
Αγαλούλα Μπάστα, έργα ιδιώτη συλλέκτη
Γλυπτική: Κώστας Παγωμένος
Σκηνικά: Ομάδα "4ground"
Video art: Ομάδα χορού "Φυσαλίδα"
Φωτογραφία: Ζένια Δρόσου

Συνέντευξη | Στυλιάνα Γκαλινίκη: "Tο γράψιμο να είναι μια πράξη καταβύθισης στην πραγματικότητα"

Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα πριν από δύο χρόνια, παρουσιάζοντάς μας τη συλλογή διηγημάτων «Ρούχα από δεύτερο χέρι». Ένα χρόνο αργότερα, η Στυλιάνα Γκαλινίκη κερδίζει αναγνωστικό κοινό και κριτικούς με το δεύτερο συγγραφικό της πόνημα, το μυθιστόρημα «Όλα πάνε ρολόι ή σχεδόν». Η καταλυτική επίδραση του χρόνου σε συνδυασμό με τις ανθρώπινες σχέσεις που αναπτύσσονται στην ελληνική επαρχία, η οποία αποκηρύσσει «το απ’ αλλού φερμένο» απασχολούν σε βάθος τη συγγραφέα.
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, η Στυλιάνα Γκαλινίκη αναφέρεται στη σχέση της με τη συγγραφή, αναλύει τα στάδια της σύνθεσης του τελευταίου βιβλίου της, το οποίο έχει ως κεντρικό του θεματικό άξονα την περιθωριοποίηση του ξενικού στοιχείου από τους ανθρώπους μιας μικρής κοινωνίας. Η συγγραφέας ερμηνεύει πώς τα βιώματά της επηρέασαν τη γραφή της, εκθέτει τα πλεονεκτήματα της διαδικτυακής της επαφής της με τους αναγνώστες και τέλος συστήνει σε όλους εμάς αγαπημένα της λογοτεχνικά αναγνώσματα.

[...ολόκληρη η συνέντευξη στο art.mag]

Άρθρο | "Η παρείσφρηση της ηθικής αξίας στην αισθητική"

«Στο έσχατο βάθος η αισθητική και η ηθική συμπίπτουν». Η φράση αυτή του Wittgenstein ανακάλεσε στη μνήμη μου την πεποίθηση που διατρέχει τη σκέψη του Πλάτωνα, αλλά και του Περικλή, ηγέτη της Αρχαίας Αθήνας των κλασικών χρόνων, ότι το καλόν (δηλαδή το ωραίο) ηθικοποιεί τον θεατή του και καθιστά αγαθούς (δηλαδή ηθικά ενάρετους) τους πολίτες. Με αφορμή αυτά, αποφάσισα να ανατρέξω σε σχετική βιβλιογραφία, προκειμένου να αντλήσω πληροφορίες που τεκμηριώνουν θεωρητικά την παραπάνω ενδιαφέρουσα παραδοχή.

Η αναζήτησή μου με οδήγησε στο βιβλίο του Ιάσονα Ευαγγέλου με τίτλο «Αισθητική και Τέχνη» (εκδόσεις Σαββάλας). Στις σελίδες του διάβασα ένα εξαιρετικά ευαίσθητο συσχετισμό μεταξύ της αισθητικής και της ηθικής αξίας.

[...η συνέχεια στο art.mag]

Συνέντευξη | Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης: "Η τέχνη είναι σουγιάς που μ’ αυτόν κόβει ο καλλιτέχνης το λουρί του χρόνου"

Ένας πολυδιάστατος συγγραφέας. Ένας ακαταπόνητος δημιουργός. Ένας ανήσυχος άνθρωπος. Ο λόγος για τον συγγραφέα και ποιητή Γιώργο – Ίκαρο Μπαμπασάκη, ο οποίος σε πείσμα των πιο απαισιόδοξων προβλέψεων για το μέλλον της καλλιτεχνικής δημιουργίας, επιμένει, στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, να μην θεωρεί την εποχή μας αντικαλλιτεχνική. Δηλώνοντας ρητά υπηρέτης του Ανθρώπου, αναλύει τον τρόπο με τον οποίο ο δημιουργός διαχειρίζεται τις εμμονές του. Εμπνευστής της «Φυλής των happy few», αναλύει τις συνιστώσες της ιδιότυπης θεωρίας του και αναφέρεται στη σχέση της ζωής των λογοτεχνών με το έργο τους, που συνδέεται με τις διεργασίες του έσω βίου. Τέλος, αναφέρεται στα ερωτήματα που γεννά η λογοτεχνική ανάγνωση και σε στοχαστές που διαμόρφωσαν τη σκέψη του. Ιδού η απολαυστική και συνάμα αποκαλυπτική συνέντευξή του...

[...ολόκληρη η συνέντευξη στο art.mag]

Άρθρο | "Gaetano Pesce: Η αδυναμία μεταμόρφωσης του σύγχρονου κόσμου από τους καλλιτέχνες"

Ο Gaetano Pesce έχει αναντίρρητα διαγράψει μια εξαιρετικά δημιουργική πορεία στο χώρο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού κτιρίων, εγκαταστάσεων, επίπλων και φωτιστικών. Το έργο του έχει αποσπάσει για χρόνια πολλαπλές διακρίσεις, ενώ αντιπροσωπευτικά δείγματα αυτού φιλοξενούνται σήμερα στις μόνιμες συλλογές πολλών σπουδαίων μουσείων, όπως είναι τα MoMA και Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη, το Victoria & Albert Museum στο Λονδίνο, το Georges Pompidou στο Παρίσι κ. ά.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του που φιλοξενείται στο περιοδικό «Κτίριο, Αρχιτεκτονική + Design», το οποίο κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του περασμένου χρόνου, ο Gaetano Pesce δίνει ένα στίγμα της δουλειάς του.

[...η συνέχεια στο art.mag]